Search
Jojo Rabbit (2019)
Í myndinn Jojo Rabbit er sagt frá ungum dreng í Hitlersæskunni sem kemst að því að móðir hans felur stúlku af gyðingaættum á heimili þeirra.

Hlegið að Hitler

Hljóðritaðri hótun fylgdi viðbjóðslegt myndband...

Gullgráðugir Gyðingar

Ég sá mynd um daginn sem er nú sýnd í bíó og fær frábæra dóma frá gagnrýnendum sem og óbreyttum áhorfendum. Myndin heitir „Jojo Rabbit“ og skartar leikurum eins og Scarlett Johansson, Sam Rockwell og Stephen Merchant, sem öll fara á kostum í þessari húmorísku ádeilu á hugmyndafræði Hitlers og nasistanna í seinni heimsstyrjöldinni. Aðalsöguhetjan er 10 ára drengur sem er hugfanginn af þessari hugmyndafræði og er í einskonar þjálfunarbúðum fyrir börn sem vilja ganga í her nasista. Hann hyggst skrifa bók um hina gjörspilltu og gullgráðugu Gyðinga og afhenda Adólfi sjálfum einn daginn. En Hitler-heimur hans snýst á hvolf þegar að hann kemst að því að móðir hans felur Gyðingastúlku inni á heimili þeirra.

Heimsk hugmyndafræði

Myndin er þrælfyndin en innifelur einnig öflugan og áríðandi boðskap. Hún gerir lítið úr þessari vanþroskuðu og heimsku hugmyndafræði sem því miður varð milljónum Gyðinga að bana, og varpar myndin ljósi á að Gyðingar eru ekkert frábrugðnir okkur. Ég vissi ekki hvers ég átti að vænta þegar ég settist í salinn – vissi ekki hvort ég hefði valið mynd sem var mér við hæfi. Það leið þó ekki á löngu þar til áhorfendur í salnum voru farnir að hlæja upphátt að atburðarásinni og það leyndi sér ekki að bíógestir voru mjög sáttir þegar þeir gengu út; sumir vonandi örlítið upplýstari um mannskemmandi mýtur um Gyðinga sem vilja reigja höfuðið þegar tækifæri gefst. Sjálfur var ég mjög sáttur og fannst heimurinn örlítið betri þegar ég gekk út.

Heilaþvottastöð Hitlers

Hvort sem við viljum viðurkenna það eða ekki þá örlar enn á Gyðingahatri hérlendis. Maður hefur því miður lesið ótal ummæli á samskiptamiðlum frá Íslendingum sem virðast halda að það hafi sérstakt skotleyfi á ímynd Gyðinga. Gamlar kreddur og úrelt hugmyndafræði sem fengu vængi á ný í heilaþvottastöðvum Hitlers og hans manna á heimstyrjaldarárum virðast enn berjast fyrir lífi sínu og bærast því miður enn í heilahvelum einhverra Íslendinga.

Allt illt frá Ísrael

Fjölmargir Gyðingar hérlendis hafa forðast að opinbera þjóðerni sitt hérlendis af ótta við afleiðingarnar. Þeir þora ekki að klæðast sínum fána eins og við gerum með stolti, t.d. þegar við sigrum íþróttaleiki eins og t.d. handknattleiksleikinn við Dani – hvað þá að veifa fána sínum opinberlega til að fagna sigri eigin íþróttaliða. Gyðingar sem búa hérlendis eru afar meðvitaðir um þjóðerni sitt í okkar landi þar sem fólki er kennt með nánast einhliða fjölmiðlafyrirsögnum og oft hlutdrægri skólamenntun að allt sem kemur frá Ísrael sé af hinu illa.

Íslendingur fékk líflátshótun

En það eru þó ekki eingöngu Gyðingar sem verða fyrir alvarlegu aðkasti hérlendis. Það gerðist um jólin að Íslendingur sem auglýsti vöru með ásaumuðum ísraelskum fána á íslenskri vefsíðu, fékk líflátshótun frá öðrum Íslendingi, sem augljóslega bar allt annað en hlýjan hug til Gyðingaþjóðarinnar. Hljóðritaðri hótun fylgdi viðbjóðslegt myndband þar sem manneskja sást flá aðra manneskju lifandi með hnífi. Ég hef séð þetta myndband og fullyrði að það er ekki hægt að senda óhuggulegri og kaldrifjaðri skilaboð til manneskju en þetta. Málið er að því er ég best veit í höndum lögreglu.

Gyðingar borða ís

Frelsið er yndislegt þegar þú færð að njóta þess. Því miður upplifa Gyðingar sig ekki frjálsa á meðal okkar í dag. Gyðingar eru samt ekki svo frábrugðnir okkur. Þeir eru fólk sem fékk ekki að ákveða sinn fæðingarstað frekar en við sem fæddumst hér á fróni; eiga börn, vini, ættingja, áhugamál og uppáhalds íþróttalið. Þeir hata og elska pólitík eins og við, horfa á Game of Thrones, fara í ræktina og elska að borða ís. Ég leyfi mér að vona að flestir hafi áttað sig á því að umhyggja fyrir öðrum óháð þjóðerni, sé eina leiðin til farsællrar framtíðar á þessari furðulegu plánetu sem er þó heimili okkar allra.

Undir yfirborðinu

Ég fagna því að til er fólk sem þorir að framleiða kvikmyndir sem ögra hatursfullri hugmyndafræði og upphefja heldur mannúðlega framkomu og náungakærleika. Ég fagna því að það er til fólk í heiminum sem þorir að minna okkur á að á bak við hina háu pólitíska múra leynast dýrmætar persónur af holdi og blóði. Á bak við mannskæðar mýtur eru fallegar manneskjur sem þrá að lifa í friði og spekt eins og við. Á bak við öfgafullar umræður er friðsælt fólk sem þráir að lifa í sátt og samlyndi við okkur. Ef við einblínum stöðugt á yfirborðið förum við hæglega á mis við fjársjóðinn sem undir kann að liggja.

Góður endir

Sagan hlýtur að hafa kennt okkur að hörundslitur okkar eða heimilisfang endurspegla ekki okkar innri mann. Við erum öll eins þegar við lítum undir yfirborðið. Virðing, frelsi og kærleikur er eitthvað sem við öll þurfum á að halda – sama hvar við byrjuðum okkar vegferð á þessari jörð. Stundum boðar bagaleg byrjun góðan endi. Í kvikmyndahúsinu var hlegið að Hitler; ekki að gyðingastúlkunni. Það er þá kannski eitthvað réttlæti í heiminum eftir allt saman.

Share on Facebook
Share on Twitter
Email
WhatsApp
Telegram
Print